Svet
09.11.2019. 15:49
R.E.
TRI DECENIJE PADA BERLINSKOG ZIDA: Simbol mnogih podela
Na današnji dan, pre tačno 30 godina, oči celog sveta bile su uprte u Berlin. Desilo se nešto veliko. Nešto značajno. Ne samo za Nemačku. Desilo se nešto za ceo svet. Za celu Evropu. Srušen je Berlinski zid.
https://www.youtube.com/watch?time_continue=40&v=zmRPP2WXX0U&feature=em…
Nakon sloma nacističke Nemačke, saveznici su zemlju i glavni grad Berlin podelili na četiri zone - američku, britansku, francusku i sovjetsku. Nemačke regije koje su tada pale pod kontrolu SAD-a, Velike Britanije i Francuske ujedinile su se u maju 1949, čime je formirana Savezna Republika Nemačka, odnosno Zapadna Nemačka.
Zapadna Nemačka se, uz podršku zemalja saveznica, u narednom razdoblju razvijala u kontekstu slobodne tržišne ekonomije i demokratske strukture. S druge strane, iz Istočne Nemačke, čije su se ekonomija i politička struktura temeljile na sovjetskom socijalističkom sistemu, desetine hiljada ljudi su bežale u Zapadnu Nemačku.
Pretpostavlja se da je od 1949. do 1961. godine iz Istočne u Zapadnu Nemačku prebeglo više od tri miliona ljudi.
Kako bi zaustavila masovna bekstva, Istočna Nemačka je 12. avgusta 1961. godine tajno donela odluku da se granica u Berlinu zatvori. Pošto ih ni bodljikava žica nije zaustavila, u noći 17. avgusta 1961. počela je gradnja Berlinskog zida, visokog 3,6 metara. Kroz sam Berlin prolazila su 44 kilometra zida.
Nekadašnji američki predsednik Ronald Regan je prilikom posete Zapadnom Berlinu 1987. godine uputio poziv tadašnjem ruskom lideru Mihailu Gorbačovu, poručivši mu: "Sruši ovaj zid!"
On this day in 1989, the #Berlin Wall comes down. The infamous barrier between East and West stood for exactly 10,315 days. pic.twitter.com/f703JVOoVG
— Alex Kokcharov (@AlexKokcharov) November 9, 2018
Dugogodišnji vladar DDR-a Erih Honeker u januaru 1989. javno je davao prognoze da će Berlinski zid stajati još 50 do 100 godina, ali ga je sled događaja demantovao.
U septembru su izbile demonstracije širom Istočne Nemačke, a vrhunac je usledio 4. novembra kad se oko pola miliona demonstranata okupilo na trgu Aleksanderplac u Istočnom Berlinu.
Već 9. novembra, ljudi su samoinicijativno počeli da razbijaju delove zida, a 13. novembra istočnonemačka vojska počela je s organizovanim uklanjanjem nekih delova. Zid je razdvajao dva dela zemlje 10.315 dana. Državljanima DDR-a bilo je odmah omogućeno da prelaze iz Istočnog u Zapadni Berlin, međutim, pogranična služba je do 23. novembra ograničavala ulazak zapadnonemačkih državljana u Istočni Berlin. Do zvaničnog ujedinjenja Nemačke je došlo 3. oktobra 1990. godine.
Dismantling of the Berlin Wall in 1989. pic.twitter.com/5qOnT3A3JO
— History Lovers Club (@historylvrsclub) November 8, 2018
Zid je bio i oličenje Hladnog rata pa je time i samo rušenje Berlinskog zida označilo početak oslobađanja od komunističke ideologije i njenih struktura.
- Berlinski zid počeo je da se gradi 13. avgusta 1961. godine.
- Bio je dugačak 167,8 kilometara i razdvajao je Zapadni od Istočnog Berlina i teritorije NDR
- Izgradnja je koštala 400 milionaa ondašnjih nemačkih maraka.
- Srušen je 9. novembra 1989. godine.
- Ubijeno je između 136 i 245 ljudi u pokušaju da pređu preko zida.
- Tačan broj ljudi koji su uspeli da pređu iz Istočnog u Zapadni Berlin se ne zna, ali je prema nekim procenama to uspelo čak 5.000 ljudi.
Pokušaja prelaska zida bila je mnogo. Neki su u tome bili čak i vrlo domišljati i originalni. Vojnik Volfgang Engles je ukrao tenk i njime se zabio u zid. Vikao je: "Ja idem na Zapad, ide li ko sa mnom?". Tenk nije probio zid pa je vojnik izašao iz njega i pokušao da se popne preko njega, ali je zapeo za bodljikavu žicu. Čuvari su ga dva puta upucali, a na kraju su mu pomogli stanovnici Zapadne Nemačke koji su pili u obližnjem kafiću.
Holger Betke je pronašao zgradu dovoljno visoku da gleda na Zapadni Berlin. Ušuljao se u potrovlje i preko zida ispucao žičani kabl pomoću luka i strele. Na drugoj strani čekao ga je brat koji je žicu pričvrstio za svoj automobil. Pomoću metalnog kotura Holger je prešao zid.
Holger i Ingo su uspeli posle nekoliko godina da izvuku i trećeg brata. Naučili su da lete i dva ultralaka aviona su obojili u sovjetske boje. Obukli su vojne uniforme pokupili brata Egberta koji ih je čekao i odveli ga u Zapadni Berlin. Braća su bila razdvojena više od deceniju.
"Mislio sam da više nikada neću videti svoju braću, ali došli su s neba kao anđeli i odveli me u raj", rekao je Egbert.
Komentari
