Svet
28.05.2021. 14:18
Svet
13.08.2021. 14:21
Tanjug
Berlinski zid
Vest koja je promenila svet: Brandenburška kapija je zatvorena
U Nemačkoj se obeležava 60 godina od početka izgradnje Berlinskog zida koji je u vreme Hladnog rata delio istočni i zapadni deo Berlina. Nemački predsednik Frank-Valter Štajnmajer nazvao je njegovu izgradnju "početkom kraja" za komunistički režim, koji je u to vreme tvrdio da je zid građen da zaštiti zemlju od fašizma.
Štajnmajer je pozvao Nemce da ne dozvole da sećanja na taj period izblede i pozvao ih da aktivno učestvuju u demokratiji, koja uključuje i glasanje na nacionalnim izborima u zemlji sledećeg meseca.
"Brandenburška kapija je zatvorena", to je bila udarna vest kojom je novinska agencija Asošijeted pres (AP) u ranim jutarnjim satima 13. avgusta 1961. obavestila svet da je počela gradnja Berlinskog zida, podseća Dojče vele.
Kapija se nalazila tačno između istočnog i zapadnog dela grada, a vojnici i Narodne armije Nemačke Demokratske Republike (DDR) blokirale su sve uobičajene prelaze u Zapadni Berlin, prvo bodljikavom žicom.
Berlin je bio politički podeljen odmah nakon završetka Drugog svetskog rata, ali ljudi su još mogli slobodno da se kreću.
"Operacija obezbeđenje granice" koju je predsednik Nemačke Demokratske Republike Erih Honeker tada počeo, bila je zaključenje podele Berlina, a njome je sprečeno bežanje u Saveznu Republiku Nemačku, jer je od 1949. godine u tu zemlju prebeglo 2,6 miliona ljudi.
Taj masovni egzodus bio je ekonomski poguban za zemlju koja se u to vreme već suočavala sa velikim nedostatkom zanatskih radnika, ali i lekara.
Zvanično obrazloženje za gradnju zida je bilo drugačije, a to je da očuvanje mira zahteva da se prekinu aktivnosti zapadnonemačkih revanšista.
Ta agresivna retorika bila je tipična za vreme u kojem su se Sovjetski Savez i Sjedinjene Američke Države nadmetale u pokazivanju ko ima bolji društveni sistem.
Obe strane konstantno su se naoružavale i stvorena je takozvana "ravnoteža straha", stanje koje je trajalo sve do pada Berlinskog zida 1989. godine.
Podeljeni Berlin je bio takođe žarište borbe dva sistema, gde su ga pobedničke sile 1945. godine podelile na četiri sektora, u istočnom delu grada komandu su imali Sovjeti, a u zapadnom – Amerikanci, Britanci i Francuzi.
Tadašnji predsednik Sjedinjenih Američkih Država Džon F. Kenedi nazvao je demokratski Zapadni Berlin "ostrvom slobode u komunističkom moru". Za DDR zid dug 155 kilometara predstavljao je "antiimperijalistički zaštitni zid".
Tokom 28 godina postojanja Zida, na njemu ili pred njim nastradalo je najmanje 140 ljudi, a sećanje na sudbinu tih ljudi, oličena je u komadu zida dugačkom 200 metara koji još uvek stoji u ulici Bernauer štrase. To je mesto gde se povremeno organizuje okupljanje svedoka starog vremena koji tu pripovedaju šta su sve doživeli.
Jedan od njih je, na primer, Joahim Rudolf, koji je prebegao u Zapadni Berlin, a posle toga prokopao tunel dužine 140 metara, sa zapadne prema istočnoj strani, da bi drugima omogućio bekstvo.
On kaže da se neposredno posle zatvaranja granice sa jednim prijateljem našao u blizini bodljikave žice pred kojom su stajali vojnici naoružani "kalašnjikovima". Vojnici su vikali na njih dvojicu i Rudolf prenosi da mu je u tom trenutku bilo jasno da su spremni i da pucaju.
Komentari
