Falsifikatori

Šta je falsifikat i ko je falsifikator? Kako je to još uvek aktuelni crnogorski ministar spoljnih poslova Srđan Darmanović ocenio da bi polaganjem venca na spomen ploču srpskim vojnicima u Budvi u sredu ambasador Srbije Vladimir Božović falsifikovao istoriju?

Da li je falsifikat bio i kada je isto to, samo tri dana ranije, učinio i budvanski gradonačelnik Marko Carević?

Šta god da je u pitanju, tek fakat je da je odlazeća crnogorska vlast uskratila predstavniku države Srbije u Crnoj Gori da na primeren način obeleži 11. novembar - Dan primirja u Prvom svetskom ratu.

Povezane vesti - Sećanje

Ambasada Srbije u Crnoj Gori, naime, odložila je polaganje venca na spomen ploču srpskim oslobodiocima Budve nakon što je Božović u utorak uveče pozvan u Ministarstvo spoljnih poslova Crne Gore, gde mu je saopšteno da polaganje venca na spomen ploču u Budvi smatraju kao grubo mešanje u unutrašnje stvari suverene države, istorijski falsifikat, i da shodno tome tu aktivnost kao zemlja domaćin ne odobravaju i ocenjuju je neprihvatljivom.

Ambasador Božović za „Ekspres“ kaže da mu nisu jasni motivi za ovakav postupak crnogorskih vlasti i pita se zbog čega baš njemu nije dozvoljeno da položi venac na spomen ploču, a što su prethodni ambasadori redovno činili.

„To je, ipak, njihova unutrašnja stvar“, kaže Božović za naš list.

U saopštenju srpske ambasade u Podgorici, kojim se tvrdnje crnogorskog ministarstva odbacuju kao zlonamerne, netačne i neutemeljene, navodi se da je Ambasada Srbije u Crnoj Gori, „shodno dosadašnjoj praksi i ustaljenoj tradiciji, planirala da obeleži 11. novembar, Dan primirja u Velikom ratu, na način kako je to i do sada činila - polaganjem venca na spomen ploču na ulazu u Stari grad Budvu“.

Na tabli piše: „Pokoljenja djela sude P. P. Njegoš, na uspomenu dolaska hrabre i pobjedonosne Srpske vojske koja poslije junačkih pobjeda oslobodi Budvu na Mitrovdan 8. novembra 1918, postavlja Opština Budvanska“.

Stav crnogorskog ministarstva spoljnih poslova očigledno je podelila i grupa građana, koja je noseći crnogorske zastave i obeležja spremno čekala ambasadora Božovića da mu ne dozvoli da položi venac ako se ipak pojavi.

A šta je u svemu falsifikat? Šta o tim danima kažu spisi koji se, pored ostalog, čuvaju i Državnom arhivu Crne Gore – odsek Budva? Jedan od njih je i Zapis Mila Ljubiše, koji u monografiji „Turizam u Budvi 1918-1941“ citira crnogorski istoričar dr Miroslav Luketić.

Povezane vesti - Koga, ako ne njih?

„Tih dana došao je iz zatvora u Gracu David Ljubiša koji je na povratku kući svratio u Zagreb, gdje se znalo za propast Austrije i već se osjećalo rasulo. Tu je dobio instrukcije da se odmah formiraju u svim krajevima koji su bili nekad pod Austrijom, a gdje su živjeli Srbi, Hrvati i Slovenci narodna vijeća koja bi vršila funkciju vlasti do dolaska srpske vojske. Tako je sazvan narod pa je u Budvi formirano Narodno vijeće koje je odmah mobilisalo sve stare i mlade stanovnike koji su se tu zatekli pa su preuzeli vlast i pristupili razoružavanju do tada moćne i samohvalisave carske armade. Na brdu Dubovici i mjestu Topliš postavljene su jake straže Narodne garde, dobro naoružane oružjem austrijske soldateske.

Narodno vijeće je naredilo, pored ostalog, da svi austrijski vojnici koji su iz jugoslovenski krajeva odmah moraju na vojničkoj kapi prikačiti nacionalnu zastavu. То је sa oduševljenjem prihvaćeno. Organizovana je grupa naših djevojaka koje su dijelile trobojne pantljike i prikačivale ih na kapama kako je ko želio. Svi vojnici i oficiri Srbi odmah su prikačili srpsku zastavu. Dalmatinci su se svi odazvali i stavili jugoslovensku zastavu, dok su drugi djelimično prihvatili i otišli preko Topliša, ne vjerujući još da je nestala velika Austrija i njen Karlo.

Tada se počelo sa pripremama za dolazak srpske vojske pa je formiran Odbor žena koje su čistile kasarnu, spremale krevete i svečanu hranu za pobjedonosnu vojsku. Kitile su se ulice i na gradskim vratima postavljeni su slavoluci.

Konačno osvanuo je taj veliki dan. Na Mitrov dan 8. novembra 1918. godine u 13 časova stigla je putem preko Brajića prva četa pješadije i mitraljeski vod. Mislim da je suvišno opisivati sa kakvim oduševljenjem su bili dočekani. To slavlje je trajalo dalje danima. Igrala su se kola i pjevalo...“